In verwachting 86 heb ik iets geschreven over Tao als de bron van Yin, Yang en Harmonie. In dit artikel vertel ik iets over een indeling in drieën in de voeding (Met voeding wordt steeds de BIO-DYNAMISCHE voeding bedoeld.) zoals Rudolf Steiner, Rudolf Hauschka(1), Dr. A.W. Dänzer en de Traditionele Chinese Geneeskunde ons laten zien. Inzichten ons gegeven door Rudolf Steiner, gaan over de energetische kwaliteit, de invloed van de bodem, de invloed van de mens en de invloed van de kosmos op onze voeding. In 1951 kwam Dr. Rudolf Hauschka met een boek op Antroposofische grondslag met de titel: “Ernährungslehre”. In dit boek zie je de gedachtegang over voeding van Rudolf Steiner terug. Dr. Hauschka toonde met kristallisatieprocessen de grote verschillen aan tussen de verschillende manieren waarop voeding werd gekweekt en bereid, zoals nu ook Dr. A.W. Dänzer dat laat zien. Zie de afbeeldingen van de augurken en zonnebloemolie. Verwachting 86
Een bekende uitspraak van de Romeinen is. “Een gezonde geest in een gezond lichaam”. Ook al hadden ze gelijk, Dr. Hauschka vult het aan met: “Een gezond lichaam dóór een gezonde geest”. Deze uitspraak heeft te maken met het feit, dat niet alleen ons lichaam evolueert, maar ook de geest in constante ontwikkeling is. De eerste indeling in drieën die ik noem, is dat het voor het behoud van een gezond lichaam belangrijk is dat onze voeding volledig is: en volledig is het als die zowel materieel, als energetisch en geestelijk is.
Als mens kunnen we teveel neigen naar het hemelse; het spirituele of naar het aardse; het materiële. Deze eenzijdigheid vraagt van ons lichaam veel inspanning om de balans te behouden. In ons lichaam is er een systeem dat de harmonie probeert te bewaren tussen hemelse en aardse energie genaamd het ritmische systeem (2) .
Wat heeft invloed op hemelse- of aardse energie?
Een plant groeit omhoog en heeft meer verbinding met de hemel ook dankzij zijn kleuren en geuren. Eten we vegetarisch, dus plantaardig, dan verbind je je meer met de hemelse energie en dat geeft meer ruimte voor spiritualiteit. Eten we dierlijke producten worden we naar de aardse energie getrokken, waardoor we meer naar het materiële neigen. Vlees is een energie die op de terugweg is naar de aarde, omdat het van een dood dier is.
Binnen de Chinese Geneeskunde, waar mijn werkterrein ligt, wordt ook gewerkt met voedingsadvies. Ook daar ziet men de mens als staande tussen hemel en aarde, en is de indeling in drieën. Voeding kan te yin zijn, maar kan ook te yang zijn. Kijk je naar de grafiek dan zie je dat granen en groentes van zichzelf al redelijk in balans zijn, daarom staan ze onder HARMONISCH. Vandaar dat aangeraden wordt daar het meeste van te eten. Van de producten onder Meer YIN als witte suiker, diverse vruchten etc. en Meer YANG als Dierlijke producten, zout etc. wordt aangeraden niet te veel te eten.
Meer YIN | meer HARMONISCH | Meer YANG |
Witte Suiker | Granen | Dierlijke producten |
Diverse Vruchten | Diverse Groentes | Zout |
Medicijnen | Diverse Bonen | Scherpe Specerijen |
Synthetische Vitaminen | Diverse Thee soorten | Koffie |
Alcohol | Wintergroenten | |
Meer Basisch | Meer Zuur | |
Alles rauw | Alles lang gekookt | |
Koud | Neutraal | Heet |
In harmonie eten betekent dus meer van het midden en wat minder van de buitenkant van de grafiek (zie grafiek 1).
In onze wereld is het eigenlijk meestal andersom en gebruiken we meer van de buitenkant en minder van het midden. We draaien de grafiek dus om. (zie grafiek 2) Dat is vrij ongezond! Yinne voeding is vooral basisch en Yange voeding is vooral zuur (6). Basisch eten is tegenwoordig het beste, ook vanwege ons milieu. Ons lichaam heeft veel zuur te verwerken en kan dat met zijn tegenpool, de basische voeding.
Meer YIN | meer HARMONISCH | Meer YANG |
Witte Suiker | Granen | Dierlijke producten |
Diverse Vruchten | Diverse Groentes | Zout |
Medicijnen | Diverse Bonen | Scherpe Specerijen |
Synthetische Vitaminen | Diverse Thee soorten | Koffie |
Alcohol | Wintergroenten | |
Meer Basisch | Meer Zuur | |
Alles rauw | Alles lang gekookt | |
Koud | Neutraal | Heet |
Bij een weegschaal is het moeilijk balans te krijgen met aan beide zijden een gewicht. Meestal slaat de balans naar één kant door. Blijf je in het midden dan wordt het makkelijker. Hetzelfde merk je in de speeltuin. Wanneer twee kinderen spelen op een wip. Meestal is het ene kind net iets zwaarder en lukt het niet echt. Gaat één kind in het midden staan, dan blijft die wip makkelijker in balans.
We kunnen ook door teveel rauwe, koude voeding uit balans raken. Denk hier aan een rauwkostmaaltijd met meloen en ijs. Dit kan net als het eten van teveel YINNE of YANGE voeding diverse klachten geven, als voorbeeld buikklachten: buikklachten noemt men klachten van de beneden of onderpool(3). Omdat ons lichaam steeds de harmonie zoekt ontstaan er als tweede reactie ook klachten in het bovenlichaam, de bovenpool(3) genoemd, waardoor bijvoorbeeld hoofdpijn of duizeligheid kunnen ontstaan. Ons midden; de middenpool(3) met longen hart en spijsverteringsorganen, probeert steeds de balans te herstellen. Reacties die dan kunnen optreden zijn bijvoorbeeld minder- of juist meer eetlust, maar ook braken, koorts en diarree. Deze klachten kunnen een teken zijn dat ons lichaam probeert de balans te herstellen. Wij zien dit vaak als klachten of als ziekte, waarvoor we naar de arts gaan. Wanneer we de spijsverteringsorganen weten te ontlasten blijven we beter in harmonie. Een mens voelt zich goed als bovenpool en onderpool met elkaar in balans zijn.
Eén van de grootste ontdekkingen van Rudolf Steiner, is dat hij de fysiologische basis van de ziele functies – denken, voelen en willen – ook aantoonde in de drieledige natuur van het lichaam.
- Het denken hoort bij het zenuw-zintuigstelsel (bovenpool)
- het voelen bij het ritmische systeem(2), (middenpool) en
- het willen in het stofwisselings systeem en ledematenstelsel (onderpool)
Wanneer de voeding die we tot ons nemen niet in balans is kan dat ook de functies denken, voelen en willen beïnvloeden.
Om de balans te behouden is je geestelijk verbinden met de voeding, voordat je met de maaltijd begint, ook heel nuttig. Dit kun je doen door middel van meditatie, waarin je vraagt om alle negatieve energieën te verwijderen van de voeding. Bidden voor het eten is dus zo gek nog niet, het heeft dezelfde bedoeling(5). Je verbindt dan lichaam, ziel en geest.
Mede omdat Dr. Dänzer met zijn kristalisatieprocessen aantoonde , dat mensen die voeding kweken, oogsten, inpakken, vervoeren en verkopen, invloed op die voeding hebben via hun eigen energie. Wanneer die negatief is “neemt de voeding dat mee”. Door middel van onze zintuigen, ademhaling en voeding staan we in verbinding met onze omgeving. Wat op deze drie manieren bij ons binnenkomt, grijpt in elkaar en gaat een eenheid vormen.
Wat kunnen we er verder mee in de praktijk?
Wanneer we in staat zijn voldoende variatie aan te brengen in onze voeding, dan kan dit voor ons lichaam een zegen zijn. Je kunt daarbij o.a. letten op de indeling in drieën
De planten (groenten) bestaan uit drie delen:
- de wortel
- de stam, blad of stengel en
- de bloem of vrucht.
Wanneer we van alle drie de plantdelen nemen, de ene dag wortels, de andere dag bladgroenten enz., blijft ons lichaam makkelijker in balans, omdat elk deel een bepaald deel van ons lichaam voedt.
Zo blijkt de wortel meer invloed te hebben op de bovenkant van ons lichaam, zoals bijvoorbeeld de hersenen, het hoofd, de nek, ofwel de bovenpool volgens Rudolf Steiner. De bladgroenten werken meer in ons midden en de vrucht en bloemen meer in ons bovenlichaam.
Omdat het ritmische systeem, van het midden voor de harmonie het belangrijkst is, zijn bladgroenten als voeding het belangrijkst voor ons.
- Rudolf Hauschka(1891 –1969) was een groot pionier op het gebied van de antroposofische voedingsleer, de Bio-dynamische voeding. Hij was een leerling van Rudolf Steiner en de arts Ita Wegman. Hij ontwikkelde ook geheel nieuwe geneesmiddelen (WALA). Zes jaar werkte hij aan het Klinisch-therapeutisch instituut te Arlesheim in Zwitserland om een manier te ontwikkelen om geneesmiddelen houdbaar te maken zonder gebruik van conserveringsmiddelen, wat uiteindelijk lukte.
- Het ritmische systeem Dit is de zone van hart en longen. Natuurlijk heeft dit ritmische systeem vanuit de borstkas door de bloedsomloop invloed op het hele lichaam.
- Rudolf Steiner verdeelde het lichaam in drieën: bovenpool, middenpool en onderpool.
- De foto’s zijn weer uit “Die unsichtbare KRAFT in Lebensmitteln. BIO und NICHTBIO im Vergleich van Dr. A.W. Dänzer.
- Gebleken is dat voeding (nu wordt de Niet-Biologische bedoeld) in de Westerse Wereld (V.S. – Canada – Australië, Europa) 84% tot 43% minder mineralen en vitaminen bevat (vergelijking tussen 1985 en 2015 in Wereldwijd onderzoek). Ook mist deze voeding meestal de energetische waarde (geen of bijna geen aura zichtbaar). Dit is o.a. te danken aan mono cultuur, genetisch manipuleren, chemische kunstmest, bespuiten, en kweken op steenwol. Op een maaltijd met zulke voeding is een voorbereiding met meditatie of bidden gewoon noodzaak om er nog wat van te maken. Aan te raden blijft voeding van bio-dynamische, of biologische kwaliteit.
- Over zure en basische voeding is veel te vinden op internet: http://www.scienceforlife.eu/tekst%20tabel%20zure%20en%20alkalische%20voedingsstoffen.htm
Wim Voorbij
Gepubliceerd in Verwachting *23e jaargang nr. 87* juni – augustus 2018